Da bi smo uopće mogli točno objasniti gdje se u određenom trenutku nalazimo, potrebno je da preko zemaljske kugle ili kasnije, preko naše Mercatorove karte, raspostremo koordinatnu mrežu s dvije osnovne odrednice: širinom i dužinom.

Geografska Širina je luk meridijana od ekvatora do paralele koja prolazi kroz dotičnu poziciju. Mjeri se u stupnjevima kuta koji ovaj zamišljeni luk zatvara u središtu Zemlje. Prema tome, geografska je širina na ekvatoru 0 stupnjeva, dok na polovima iznosi maksimalnih 90 stupnjeva. U navigaciji je označavamo malim grčkim slovom φ (fi).

Geografska dužina je luk ekvatora od početnog meridijana (Greenwich) do meridijana koji prolazi kroz dotičnu poziciju, a mjeri se kutem u stupnjevima koje zatvara ovaj luk u središtu Zemlje.

Na Greenwichu će geografska dužina biti 0°, a na njemu suprotnom meridijanu 180° EAST, odnosno 180° WEST, ovisno o tome plovimo li na istok ili na zapad. U navigaciji je označavamo malim grčkim slovom λ (lambda).

Nautička ili morska milja (M) je usvojena vrijednost dužine jedne minute meridijana na srednjoj geografskoj širini od 45 stupnjeva i zaokružena iznosi 1852,3 m.

Zbunjuju li vas termini geografska širina i dužina, jer ipak je riječ o kugli, zamislite koru naranče podijeljenu na kriške, ali prerezanu samo na jednom mjestu: kad je protegnete, bit će jasnije što je dužina, a što širina.

Dakle, pozicije na pravcu istok - zapad su dužine, a pozicije na pravcu sjever - jug su širine.

⇑ Ilustracija nam, zahvaljujući “prozirnosti” zemaljske kugle, odlično prikazuje pojmove geografske širine i dužine - fi kao oznaka geografske širine i lambda kao oznaka geografske dužine - osnove su koordinatnog sustava o označavanju pozicije. Fi označavamo od 0-90 North i 0-90 South, Lambdu označavamo sa 0-180 E i 0-180 W.

iz knjige "Jedrenje - mornarske vještine" Emila Tomaševića

Knjige nema u slobodnoj prodaji, ali je dostupna svim polaznicima Ultra škole jedrenja